GSM სისტემა
ევროპული სტანდარტების
საფუძველზე შემუშავებული
ფიჭური კავშირის
ციფრული სისტემაა
და მისი წინამორბედი
ანალოგური სისტემებისაგან
გამოირჩევა
არა მარტო მაღალი
ტექნიკური და
სამომხმარებლო
მახასიათებლებით,
არამედ მაღალი
ეკოლოგიური მაჩვენებლებითაც.
ეს კი განპირობებულია
ამ სისტემაში
მთელი რიგი ისეთი
პროგრესული ტექნიკური
გადაწყვეტების
გამოყენებით,
რომლებიც მნიშვნელოვნად
ამცირებს ერთ
სალაპარაკო
არხზე მოსულ
სიმძლავრეს.
ეს გადაწყვეტებია:
არხების დროითი
დაყოფა, გადამცემის
სიმძლავრის
რეგულირება
მიმღების შესასვლელზე
სიგნალის დონის
მიხედვით, გადამცემის
"სიჩუმე" საუბარში
პაუზების დროს,
ბგერითი სიგნალის
ეფექტური კოდირების
ორიგინალური
მეთოდის გამოყენება.
GSM სისტემაში
გამოყენებული
არხების დროითი
შემჭიდროების
კადრი შედგება
8 დროითი შუალედისგან,
რომელთაგან
თითოეულის განმავლობაში
გადაიცემა მხოლოდ
ერთი სატელეფონო
სიგნალი. ეს განაპირობებს
მობილური აპარატის
გადამცემის
სიმძლავრის
8-ჯერ შემცირებას,
ხოლო საბაზო
სადგურებისთვის
იმავე სიმძლავრის
პირობებში - 8-ჯერ
მეტი სატელეფონო
არხის ორგანიზების
შესაძლებლობას.
იმის გათვალისწინებით,
რომ ორი აბონენტის
საუბრისას,
თითოეული საშუალოდ
ლაპარაკობს
მთელი დროის
ნახევარს, შეიძლება
ითქვას, რომ
მობილური ტელეფონის
გადამცემის
სიმძლავრე მის
სრულ სიმძლავრესთან
მიმართებაში
დამატებით მცირდება
2-ჯერ. ასევე 2-ჯერ
მცირდება საბაზო
სადგურის მიერ
შექმნილი ელექტრომაგნიტური
ველის სიმძლავრე.
ყოველივე ამის
შედეგად GSM სტანდარტის
მობილური ტელეფონის
შემთხვევაში,
რომელშიც გამოიყენება
2 ვატი სიმძლავრის
გადამცემი,
გადაცემის რეალური
სიმძლავრე 16-ჯერ
უფრო დაბალია
მაქსიმალურ
სიმძლავრეზე
და შეადგენს
125 მილივატს. ამავე
მიზეზით თითქმის
ორჯერ მცირდება
საბაზო სადგურის
მიერ შექმნილი
ელექტრომაგნიტური
ველის სიმძლავრეც.
როგორც მობილური
ტელეფონის, ისე
საბაზო სადგურის
გადამცემების
საშუალო სიმძლავრის
დამატებით შემცირებას
განაპირობებს
სიმძლავრის
ავტომატური
რეგულირების
სისტემა აბონენტის
საბაზო სადგურიდან
დაშორების შესაბამისად.
ამ უკანასკნელის
ზუსტი რაოდენობრივი
შეფასება შეუძლებელია,
რადგან იგი
დამოკიდებულია
სადგურებს შორის
აბონენტთა გეომეტრიულ
განაწილებაზე.
შეიძლება მხოლოდ
აღინიშნოს,
რომ "მოგება" სიმძლავრეში
მით მეტია, რაც
უფრო ხშირია
საბაზო სადგურების
ქსელი. აქვე შევნიშნავთ,
რომ GSM სტანდარტის
საბაზო სადგურის
გადამცემის
სიმძლავრის
დინამიკური
რეგულირების
დიაპაზონი შეადგენს
30 დბ-ს და შესაბამისად,
მისი სიმძლავრე
შეიძლება შეიცვალოს
20 ვტ-დან 0.02 ვტ-მდე.
დღეისათვის
მაგთი GSM-ის ქსელში
ჩართული საბაზო
სადგურების
მესამედი განთავსებულია
თბილისში, დანარჩენი
- საქართველოს
სხვადასხვა
რეგიონში. ეკოლოგიური
თვალსაზრისით
უმნიშვნელოვანესია
საბაზო სადგურების
განლაგების
ადგილი და მისი
კონფიგურაცია,
კერძოდ: სამუშაო
სექტორების
რაოდენობა, გადამცემი
ანტენების ტიპები
და მათი ორიენტაცია.
მაგთი GSM -ის ქსელში
ჩართული საბაზო
სადგურების
კონფიგურაცია
შერჩეულია დაფარვის
სასურველი ზონიდან
გამომდინარე.
სადგურების
ნაწილი მუშაობს
900 მგჰც-ის დიაპაზონში,
ნაწილი 900/1800 მგჰც-ის
დიაპაზონში.
საბაზო სადგურების
ანტენები განთავსებულია
სულ მცირე, 10-15 მეტრით
მაღლა, ირგვლივ
მდებარე ნაგებობების
სახურავებთან
შედარებით, რაც
ერთი მხრივ,
განპირობებულია
მობილური კავშირის
მდგრადობის
უზრუნველსაყოფად,
მეორე მხრივ,
მაღალი ეკოლოგიური
მაჩვენებლების
მისაღწევად:
ამ დროს სადგურის
ირგვლივ მდებარე
უახლოესი ნაგებობები
იმყოფება ვერტიკალურ
სიბრტყეში ანტენის
მიმმართველობის
დიაგრამის
მთავარი ფოთლის
გარეთ და მათი
მიმართულებით
ელექტრომაგნიტური
ტალღის სიმძლავრე,
სულ ცოტა 14-15 დეციბელით
დაბალია მთავარ
მიმართულებასთან
შედარებით.
გამოიყენება
ანტენების დამონტაჟების
სამი ძირითადი
ვარიანტი:
1. ანტენების
განლაგება სახლის
სახურავის პერიმეტრზე
- იქ, სადაც
ხერხდება
ირგვლივ მდებარე
ნაგებობებთან
შედარებით გამორჩეულად
მაღალი შენობის
შერჩევა.
2. ანტენების
განლაგება სახლის
სახურავზე დადგმულ
დამატებით ანძაზე
- იქ, სადაც
გამორჩეულად
მაღალი შენობა
ვერ შეირჩა.
3. ანტენების
განლაგება ცალკე
დამონტაჟებულ
ანძაზე - ძირითადად
გამოიყენება
ქალაქების განაპირა
რეგიონებში,
დასახლებული
პუნქტებიდან
მოშორებით.
ზემოაღნიშნული
სამი ტიპის საბაზო
სადგურებისთვის
ჩატარებულ იქნა
მათ მიერ შექმნილი
ელექტრომაგნიტური
ველის სანიტარულ-ჰიგიენური
მაჩვენებლების
თეორიული გაანგარიშება
და ინსტრუმენტული
გაზომვები. მიღებული
შედეგების ანალიზმა
გვიჩვენა, რომ
შ სტანდარტის
საბაზო სადგურების
ირგვლივ განლაგებულ
ობიექტებზე
ენერგიის ნაკადის
სიმკვრივე (ენს)
არ აღემატება
0,5 მკვტ/სმ2, რაც
20-ჯერ უფრო დაბალია
ამ პარამეტრის
ზღვრულად დასაშვებ
მნიშვნელობაზე,
რომელიც ამჟამად
საქართველოში
მოქმედი სანიტარულ-ჰიგიენური
ნორმების მიხედვით
შეადგენს 10 მკვტ/სმ2.
ელექტრომაგნიტური
ველი კიდევ უფრო
სუსტია უშუალოდ
იმ შენობებში,
რომლებზეც განთავსებულია
ანტენები. ამის
მიზეზი ის არის,
რომ ანტენა არ
ქმნის ელექტრომაგნიტურ
ველს ვერტიკალურად
ქვემოთ, და აქ
ველი ძირითადად
აღწევს ირგვლივ
მდებარე ობიექტებიდან
არეკვლის შედეგად.
იმ საბაზო
სადგურებში,
სადაც 900 მგჰც
სიხშირეზე მომუშავე
გადამცემებთან
ერთად დგას
1800 მგჰც-ზე მომუშავე
გადამცემები
(რომელთა სიმძლავრეც
შეადგენს 8 ვატს
ნაცვლად 20 ვატისა),
ჯამური ელექტრომაგნიტური
ველის სიმძლავრე
ნორმატიულზე
მნიშვნელოვნად
ნაკლებია. კერძოდ,
ამ შემთხვევაში
ენერგიის ნაკადის
სიმკვრივე ირგვლივ
მდებარე ობიექტებზე
0,75 მკვტ/სმ2-ს აღწევს,
რაც, სულ ცოტა,
13-ჯერ დაბალია
ნორმატიულ მნიშვნელობაზე.
იმ შემთხვევაშიც
კი, თუ საბაზო
სადგურში განთავსდება
ასეთი გადამცემების
4 წყვილი, ენერგიის
ნაკადის სიმკვრივე
მიაღწევს 3 მკვტ/სმ2-ს,
რაც სავსებით
დასაშვებია.
უფრო მეტიც, ობიექტის
ჰიგიენური მდგომარეობა
ნორმაში იქნება
მაშინაც, თუ
მასზე განთავსდება
არა ერთი, არამედ
სხვადასხვა
ოპერატორის
ორი საბაზო სადგურიც
კი.
საბაზო
სადგურების
ქსელის ეკოლოგიური
უსაფრთხოების
თვალსაზრისით
მნიშვნელოვანია
არა მარტო ცალკეული
სადგურების,
არამედ მათი
ერთობლივი ზემოქმედების
შედეგების შეფასება.
მაგრამ აქ საგანგაშო
არაფერია. საქმე
ისაა, რომ თითოეული
გადამცემის
მიერ შექმნილი
ელექტრომაგნიტური
ველის სიმძლავრე
მანძილის ზრდასთან
ერთად, მიილევა
კვადრატული
კანონით და
შესაბამისად,
მისი წვლილი
მეზობელი სადგურის
ირგვლივ მდებარე
ობიექტებთან
შექმნილ ჯამურ
ველში, ძალზედ
მცირეა. ამ გარემოებას
ისიც უწყობს
ხელს, რომ რეალურად,
კავშირის ფიჭური
ტექნოლოგიიდან
გამომდინარე,
მეზობელი სადგურების
ანტენები არასოდეს
უყურებს ერთმანეთს
და მიმართულია
ერთმანეთთან
გარკვეული კუთხით,
რათა შესაძლებელი
იყოს ტერიტორიის
სრულფასოვანი
დაფარვა. ამის
საილუსტრაციოდ
ნახ.1-ზე მოყვანილია
იდეალიზებულ
ფიჭურ სტრუქტურაში
სამსექტორიანი
საბაზო სადგურების
ანტენების ორიენტაციის
სქემა.
დასასრულ,
აღვნიშნავთ,
რომ მაგთიკომის
დაკვეთით და
უშუალო ინიციატივით,
მაგთი GSM -ის ქსელის
პროექტი წარდგენილ
იქნა საქართველოს
გარემოსა და
ბუნებრივი რესურსების
დაცვის სამინისტროში
სახელმწიფო
ეკოლოგიურ ექსპერტიზაზე,
რომელმაც დაადასტურა
მაგთი GSM -ის ქსელის
ეკოლოგიური უსაფრთხოება.
"შპს მაგთიკომის
მიერ სახელმწიფო
ეკოლოგიურ ექსპერტიზაზე
წარმოდგენილი
ფიჭური კავშირის
მაგთი GSM -ის ქსელი
ელექტრომაგნიტური
ველის პარამეტრებით
სრულად შეესაბამება
საქართველოში
მოქმედ ნორმებს,"
- ვკითხულობთ
მის დასკვნაში.
მაგთიკომის
ტექნიკური მენეჯერი,
პროფესორი
გივი მურჯიკნელი