ამირანი და დამიდგა გვერდზე, გამომყვა. ერთი, მითხარი, რომელი ძმა სჯობდა იმ წუთში იმას?~...
ყაზარა
`წინადღის ჩამოსული ვარ მთიდან _ ბარგი ჩამოვიტანე, ყველ-მატყლი, და ჯეილი მომადგა ერთი, რაიკომის ინსტრუქტორი ვარო თუ რაღაცა ეშმაკიო.
_ შენაო, ძაღლი გყოლია ერთიო, _ მეუბნება.
_ ძაღლი ერთი კი არა, ოთხი-ხუთიცა მყავსო, _ ვუთხარი, _ აბა, უძაღლო მეცხვარე სად გაგიგონიაო?
_ არა, ერთი კარგი ძაღლი გყოლიაო.
_ ძაღლები ყველაც კარგები მყავს, ცუდ ძაღლს ბინაში რატო გავაჩერებო, მაგრამ, მართალია, ერთი ძალიან კარგიცა მყავსო.
ერთი ძაღლი მყავდა, ყაზარას ვეძახდი. მოკლეთ, იგეთი იყო, რომ ბინაში ერთ კაცად ღირდა: ნადირზედაც მაგარი იყო, კაცზედაც და ჩხუბი იცოდა იგეთი, რო ძაღლი ვერ უმაგრდებოდა.
_ ხოდა, სწორედ, აი, ეგ ყაზარა გიწერია აქაო, _ რაღაცა ქაღალდს მაჩვენებს, ამ რამდენიმე დღეში ყაზარა აქ უნდა ჩამოვიდესო...
_ არაო, _ ვუთხარი, _ ამ გაგანია ზაფხულში ყაზარას აქ რა უნდა, იქ საქმე აქვს, განა უსაქმოდ არისო...
_ ყაზარა ქალაქში უნდა წავიდეს, იქ უნდა იჩხუბოსო.
_ არაო, _ ვუთხარი, _ ყაზარა ხომ იგრეც სულ ჩხუბობსო, საჩხუბრად ქალაქში რა უნდაო.
_ უფროსების ბრძანებაა, სულ ზევიდანო...
_ აბა, ზევიდან ბრძანებას წინ რა დაუდგებოდა, _ წავალ მაინცო, _ ვუთხარი...
ერთ ადგილას მიგვიყვანეს, ესაო გამოფენაოო. იქვე წარმომადგენლები დაგვხვდნენ. იმათ ერთი კოხტა თასმის საყელური მომცეს და თასმისავე ღვედი, ეგ ღარძალა (თხის ბალნის ან ცხენის ძუის საბელი) გადააგდე, ყაზარას ეს შეაბიო. მეც შევაბი ის საყელური. ღარძალას კი რას გადავაგდებდი, დავკეც-მოვკეცე და ჩავიდე ჯიბეში. ერთიც ცხვირზე წამოსაცმელი მომცეს, რაღაცა ბადესავით, ისიც თასმისა, ეს გაუკეთე, ხალხს არ შეეტანოსო. ეს, ცოტა არ იყოს, არ ეჭაშნიკა, ტოტით ირეკებია და რომ ვერ მოიცილა, გაანება თავი.
აბა, ყაზარას იმდენი ხალხი სად ენახა. რო მივდიოდით, სულ აქეთ-იქით იხედებოდა, იმ ხალხს უყურებდა.
მივედით. ერთი დიდი შენობა იყო, ერთსართულიანი, თავლასავით. ოღონდ დაბლიდან მაღლამდე სულ შუშის კედლები ჰქონდა. ისე რო გარედანვე სულ ჩანდა, შიგნით რაცა ხდებოდა. ხალხი შიგნითაც ბლომად იყო და გარედან იყო კიდე შუშის
the door, leave food for Amiran, pat him on the head and make for Eldari. He would accompany me a little distance, turn back and I would go on my way, absolutely confident that both the sheep and the sheepcote would be safe because Amiran was on guard.
It was sometime in January, when Christmas and New Year (both old and new) were over. It was snowing and freezing cold. When I left Eldari, it was already after midnight. The moon was bright. I was holding my hands in my pockets and had turned up my collar. I am not sure whether I heard the footsteps or felt it with my skin. I felt jittery. When I looked back, I saw a wolf following in my footsteps. Even though the wolf was alone, how was I supposed to defend myself? I had taken nothing along. I didn't even have a stick, to say nothing about a gun. How could I have gone out on a date with a woman holding a stick in my hand! As I kept going, the wolf did the same. When I stopped, he stopped too. When I went on, he followed me; when I increased my pace, he did the same, when I slackened my pace he slowed down as well, gradually shortening the distance between us. I could feel my hair standing on end! The place that I was passing was such that nobody would ever hear your voice even if you yelled. Nevertheless, I quickened my steps. I felt I was in cold sweat - both from fear and tiredness. And that brute was coming closer and closer. What if he dares to attack me, I thought. At last I passed the cowsheds and my sheepcote appeared. And then I shouted: “Amiran, help!” He came bounding up with his bark ringing loud in the air. When I turned back that wretch had slipped away and disappeared without a trace. My Amiran came up to me and accompanied me to the stock stand. I wonder if any brother could have been better than him at that moment.”
Qazara
“The day before I had come back from the mountains - I had brought our belongings, some cheese and wool with me. A guy came to see me - a district committee instructor or something like that, as he said himself.
“I've heard, you've got a dog,” he told me.
“Yes, I do. But I've got four or five dogs, not just one,” I replied. “Have you ever heard of a shepherd without a dog?”
“No, but I know that one of your dogs is very good.”
“All my dogs are good. Why would I keep a bad dog around? Although, it is true that one of my dogs is especially good.”
I did have such a dog. His name was Qazara and he equaled a man. He was stronger than a beast and a man alike and none of the dogs could match him.
“This very Qazara's name is written here,” the inspector said and showed me a paper. “Qazara must come here in a few days,” he added.
“No,” I replied, “Qazara has nothing to do there in the heart of summer. Do you think he is at a loose end here?”
“Qazara must go to the city and fight there.”
“No,” I said, “Qazara doesn't lack fights here. He doesn't need to be a part of them in the city.”
“This is an order that comes from the very top...”
“Well, in that case, I can do nothing but obey. I'll have to go there,” I replied.
We were taken to a place that, they said, was a dog exhibition. Representatives met us there and gave me a pretty leather collar and a leather dog's lead. They told me to throw away “this coarse unsightly thing” (made of a mix of horsehair and sheep wool) and put the one they had given me around Qazara's neck, which I did. But I did not throw Qazara's old collar away. I folded it up and put it into my pocket. I was also given something resembling a
